Με πλούσιο παρελθόν και αρχοντιά αιώνων, τα Ιωάννινα συνδυάζουν μακρά ιστορία, μαγευτική φύση και αγάπη για τον πολιτισμό. Η λίμνη Παμβώτιδα και η βόλτα γύρω της, το κατοικημένο νησί με τα επιβλητικά μοναστήρια του, το Κάστρο με την ακρόπολη Ιτς Καλέ και όλη η ατμόσφαιρα που κουβαλά και την οποία ενισχύουν η ιστορία και οι θρύλοι για τον Αλή Πασά, τη Βασιλική και την κυρα-Φροσύνη είναι μερικά από τα στοιχεία της πόλης που συγκεντρώνουν το ενδιαφέρον των επισκεπτών της.

Η πόλη ιδρύθηκε τον 6ο αιώνα από τον Βυζαντινό Αυτοκράτορα Ιουστινιανό. Η ονομασία της πιθανόν προέρχεται από τη Μονή του Αγίου Ιωάννη του Προδρόμου που βρισκόταν στον χώρο του κάστρου. Τα Ιωάννινα υπήρξαν πολυπολιτισμική επικράτεια, με κυρίαρχο το χριστιανικό, το ισλαμικό και το εβραϊκό στοιχείο. Αυτή η συνύπαρξη έχει αφήσει έντονες μνήμες και καταγραφές στο ιστορικό κέντρο της πόλης.

Μία από αυτές πλανιέται στο επιβλητικό κάστρο των Ιωαννίνων, που χτίστηκε το 528 μ.Χ. από τον αυτοκράτορα Ιουστινιανό. Πρόκειται για το αρχαιότερο βυζαντινό φρούριο της ελληνικής επικράτειας, με αδιάκοπη ιστορία. Με την πάροδο των ετών εξελίχθηκε σε μία πραγματική πολιτεία, στα πλαίσια της οποίας αναδείχθηκε η πνευματική ζωή των Ιωαννίνων.

Άρρηκτα συνδεδεμένο με τη λίμνη Παμβώτιδα και τα Γιάννενα, είναι το “νησί της λίμνης” ή το “νησάκι των Ιωαννίνων”. Στο νησί που δεν έχει όνομα βρίσκεται το Μουσείο του Αλή Πασά. Στεγάζεται σε ένα κελί της Μονής Παντελεήμονα στο οποίο δολοφονήθηκε ο Αλή Πασάς το 1822. Στα κελιά του μάλιστα σώζονται οι τρύπες από τις σφαίρες που ρίχτηκαν εναντίον του Αλή Πασά όταν αυτός προσπάθησε να διασωθεί από την πολιορκία του Χουρσίτ Πασά.

Η Ιερά Μονή Παναγίας Δουραχάνης ή Ντουραχάνης βρίσκεται δίπλα από το καμποχώρι των Λογγάδων στις ανατολικές όχθες της λίμνης Παμβώτιδας απέναντι από τα Ιωάννινα, στους πρόποδες του όρους Μιτσικέλι και είναι αφιερωμένη στο Γενέσιον της Θεοτόκου. Τις τελευταίες δεκαετίες η μονή έχει γίνει σημείο αναφοράς λόγω του χαρισματικού γέροντος Αθανασίου, ο οποίος έδωσε ξανά ζωή στο μοναστήρι και το έκανε κέντρο αγάπης και προσφοράς.